postim instagram

Kestet paraprake te tatimit mbi fitimin

Kestet paraprake te tatimit mbi fitimin ne baze te ligjit nr. 29/2023 “Per tatimin mbi te ardhurat” ashtu sikurse ka qene e parashikuar edhe me ligjin e vjeter parapaguhen ne baze te rezultateve te dy viteve te meparshme per tatimpaguesit ekzistues dhe ne baze te parashikimit per tatimpaguesit e rregjistruar rishtazi.

Ne date 1 janar 2024 fillon zbatim ligji nr. 29/2023 “Per Tatimin mbi te ardhurat”.

Sipas ketij ligji, tatimpaguesit qe ushtrojne aktivitete profesionale qofshin keto te organizuara ne formen e personit fizik apo personit juridik do te paguajne tatim mbi fitimin sipas normave 15% dhe 23 %.

Cfare do te ndodhe me kestet paraprake te tatimit mbi fitimin per vitin 2024?

Nenir nr. 63 i ligjit

Parapagimet

1. Ky nen zbatohet për:

a) të vetëpunësuarit ose personat fizikë tregtarë, për të ardhurat e tyre nga biznesi; dhe

b) entitetet.

2. Gjatë periudhës vijuese tatimore, tatimpaguesi parapaguan në llogarinë e organeve tatimore:

a) për çdonjërin nga muajt janar, shkurt dhe mars të periudhës vijuese tatimore, në shumën e tatimit

mbi fitimin për periudhën tatimore të para dy vjetëve të pjesëtuar me 12;

b) për çdonjërin nga 9 muajt e tjerë të periudhës vijuese tatimore, shumën e tatimit mbi fitimin për

periudhën paraardhëse tatimore pjesëtuar me 12.

Sipas kesaj pike kestet paraprake te tatimit mbi fitimin per personat fizik dhe juridik qe preken nga ky ligj ne vitin 2024 do te jene 0. Kjo sepse pavarsisht se gjate viteve 2021 dhe 2022 kane rezultuar me nje fitim te caktuar meqenese nuk kane paguar tatim mbi fitimin per shkak te shkalles tatimore (0%), sepse kane qene me xhiro nen 14 mln leke.

Me poshte nje shembull per te ilustruar zbatimin e kesaj pike.

Supozojme se ne vitin 2021 dhe 2022 nje tatimpagues ka patur tregues financiar te rezultatit si me poshte.

Xhiro vjetore 6 mln leke; fitimi vjetor 3.5 mln leke; tatimi i paguar ne vitin 2021 dhe 2022 0 leke.

Kesti paraprak i tatimit mbi fitimin per periudhen Janar-Mars do te ishte: Tatim fitimi i paguar ne vitin 2021 / 12 x 3. Ne kushtet kur tatimi mbi fitimin e pagua ne vitin 2021 eshte 0, rrjedhimisht edhe kestet paraprake te vitit 2024 do te jene 0. E njejta llogari vlen edhe per kestet paraprake te periudhes Prill-Dhjetor 2024.

Kjo pike pritet qe te qartesohet me miratimin e akteve ligjore ne zbatim te ligjit, si VKM dhe udhezime por ka nje probabilitet te larte qe ligjvenesit te vendosin pagimin e kesteve paraprake te tatimit mbi fitimin duke filluar nga Janari 2024.

Kjo sepse ne baze po te ketij neni tatimpaguesit mund te paguajne kestet paraprake mbi bazen e parashikimit dhe nuk ka parashikim me te mire se nje historik per tatimpaguesit ekzistues.

Regjimi i vecante

Regjimi i veçantë për individët tregtarë dhe të vetëpunësuar

Regjimi i veçantë për individët tregtarë dhe të vetëpunësuar eshte nje metode e perllogaritjes se fitimit bazuar ne xhiron faktike te tatimpaguesit dhe shpenzimeve te supozuara (apriori) sipas normave te percaktuara ne ligj.

Kjo metode mund te aplikohet nga cdo person fizik, tregtar apo te vetepunesuar, qe kane nje qarkullim vjetor deri ne 10’000’000 leke.

Tatimpaguesit mund te zgjedhin dhe duhet te deklarojne ne administraten tatimore metoden qe deshirojne te aplikojne per percaktimin e rezultatit tatimor midis dy metodave te meposhteme:

  • Përllogaritjen e shpenzimeve të zbritshme bazuar në dokumentacionin dhe faturat respektive për
    çdo shpenzim.
  • Regjimi i veçantë për individët tregtarë dhe të vetëpunësuar

Duhet treguar kujdes ne zgjedhjen e metodes sepse ajo eshte e detyrueshme per tu aplikuar per 3 vite dhe mund te ndryshohet vetem ne vitin e 4 te aktivitetit.

Regjimi i veçantë për individët tregtarë dhe të vetëpunësuar sipas nenit nr. 14 te ligjit nr. 29/2023 te ligjit “Per tatimin mbi te ardhurat” nenkupton pranimin e shpenzimeve te supozuara sipas normave te meposhteme:

  • 60% të të ardhurave për veprimtaritë prodhuese;
  • 90% të të ardhurave për veprimtaritë e tregtimit me shumicë;
  • 70% të të ardhurave për veprimtaritë e tregtimit me pakicë të mallrave dhe transportit individual;
  • 60% të të ardhurave për veprimtaritë bare, restorante, disko etj., të kësaj natyre;
  • 50% të të ardhurave për veprimtaritë e shërbimeve, veprimtaritë artizanale dhe atyre zejtare;
  • 30% të të ardhurave për individët e vetëpunësuar; ose

Por cfare duhet te marrim ne konsiderate ne perzgjedhjen e metodes per kategorine e tatimpaguesve qe kane te drejte te zgjedhin?

  1. Shpenzimet faktike dhe ato te parashikuara ne te ardhmen.

Nese shpenzimet faktike jane me te larta se shpenzimet apriori sipas % te percaktuara nga ligji atehere tatimpaguesi nuk eshte i interesuar te zbatoje regjimin e vecante. Sepse me shpenzime me te larta faktike, tatimi mbi te ardhurat e biznesit do te rezultonte me i ulet duke kontabilizuar te gjitha shpenzimet. E anasjellta nese shpenzimet faktike jane me te uleta se shpenzimet apriori sipas % te percaktuara nga ligji atehere tatimpaguesi eshte i interesuar te zgjedhe regjimin e vecante per njohjen e shpenzimeve.

Pervec njohjes dhe krahasimit te shpenzimeve faktike me ato te supozuara, duhet konsideruar gjithashtu edhe parashikimi i shpenzimeve ne nje afat 2-3 vite ne menyre qe zgjedhja te jete optimale.

2. Koston e mbajtjes se kontabilitetit lidhur me secilen metode.

Metoda e njohjes se shpenzimeve apriori eshte me pak e kushtueshme sepse ne baze te ligjit nuk kerkohet dokumentim i shpenzimeve gjate vitit, rregjistrim i tyre dhe kontroll nga administrata tatimore.

Kujdes! Nese individi eshte edhe subjekt i deklarimit vjetor te te ardhurave dhe nese ka perzgjedhur metoden e njohjes se shpenzimeve apriori, me qellim uljen e kostos se mbajtjes se kontabilitetit, fitimi tatimor qe rezulton nga kjo metode nuk konsiderohet korrekt ligjerisht per efekt te deklarimit individual. Pra nese individi eshte subjekt i deklarimit vjetor te te ardhurave, ne te ardhurat e nga biznesi eshte i detyruar te deklaroje fitimin ne baze te dokumentacionit. Per kete arsye faktori “kosto e mbajtjes se kontabilitetit” mund te kete pak efekt ne perzgjedhjen e metodes.